Các bạn đồng nghiệp thân mến!
Sau khi đăng tải 2 bài viết giới thiệu các dạng bài tập luyện nói, viết đúng phụ âm N/L tôi nhận được nhiều tâm sự của các đồng nghiệp về khó khăn trong việc phân biệt chính tả với 2 phụ âm N/L. Xin chia sẻ khó khăn cùng các bạn khi phải xài “ món đặc sản” của quê ta bằng việc làm cụ thể tôi gửi tiếp các dạng bài tiếp theo!
Trong phạm vi bài viết này tôi xin được trân trọng giới thiệu cùng các quý thầy cô 2 dạng bài 7; 8 tiếp theo trong 9 dạng bài tập giúp luyện tập phân biệt n/l( Dạng bài thứ 9 còn lại tôi sẽ giới thiệu ở bài viết sau bài kì này) . Để phù hợp với cách luyện tập ở từng giai đoạn , hệ thống bài tập được sắp xếp từ đơn giản đến phức tạp rất thiết thực cho tất cả những ai có nhu cầu dạy và học cách luyện tập sửa lỗi để đọc, viết đúng phụ âm n/ l .
Sau đây là 2 dạng bài: dạng 7, dạng 8.
Dạng 7 : Bài tập thi đọc , viết đúng những câu tục ngữ thành ngữ có nhiều tiếng chứa n/l .Khi cho học sinh làm quen với những câu tục ngữ, thành ngữ GV nên giảng nghĩa giúp các em dễ đáp ứng yêu cầu .
Ví dụ
+Rượu ngon bất luận be sành.
+Áo rách khéo vá hơn lành vụng may .
+ Của người bồ tát của mình lạt buộc .
+Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.
+Năm chốn bốn nơi.
+Năm con năm bát nhà nát cột xiêu.
+Năm lần bảy lượt.
+Năm người mười l àng.
+Năm trước được cau năm sau được lúa.
+Lắm mối tối nằm không.
+Lắm con nhiều nợ lắm vợ nhiều oan gia.
+Lắm thầy nhiều ma lắm cha con khó lấy chồng .
+Năng nỏ mất cả nõ lẫn mồm.
+Nắng tháng ba chó già thè lưỡi.
+Nắng tốt dưa mưa tốt lúa.
+Lấm lét như quạ vào chuồng lợn.
+Lần như thầy bói lần quẻ.
+Lần trước bị đau lần sau phải chừa.
+Miếng ngon nhớ lâu lời đau nhớ đời.
+Lươn ngắn lại chê chạch dài .
+Néo thẳng dệt dày là thày khôn khéo.
+Lễ vào cửa quan như than vào cửa lò .
+Phép vua thua lệ làng .
+Lênh đênh như bè nứa trôi sông.
+Lọt sàng xuống nia .
+Bách niên giai lão .
+Hỏi vợ là cưới liền tay
Chớ để lâu ngày lắm kẻ dèm pha.
+No ăn đắt bói đói ăn đắt khoai.
+Nó lú có chú nó khôn.
+Nói lời thì giữ lấy lời
Đừng như con bướm đậu rồi lại bay.
+Người khôn ăn nói nửa chừng
Làm cho người dại nửa mừng nửa lo.
+Nón không quai như thuyền không lái.
+Một nong tằm là năm nong kén
Một nong kén là chín nén tơ..
+Nói ngọt lọt đến xương.
+Nước chảy lâu đâu cũng tới.
+Nọc người bằng mười nọc rắn.
Dạng 8 : Bài tập tập viết câu có nhiều tiếng chứa n/l và có cặp từ cần phân biệt
Dạng bài này đòi hỏi người viết phải hiểu cặn kẽ nghĩa từ để viết câu đảm bảo đúng .
Ví dụ
- Lửa lập loè rồi leo lên liếp làm nứa nổ lốp đốp.
- Lọ lộc bình lóng lánh nước men nâu.
- Lúa nếp lên nõn nà nàng Lan lo lúa lốp.
- Năm nay dân làng nuôi lợn nái thắng lợi .
- Nắng lên rau xà lách non dễ nùng lắm.
- Con bọ nẹt béo núc ních nằm trên lá nõn.
- Lần này Cuội lại lừa ông Lang thắng lợi .
- Nàng Lam lai năm làn na, năm làn lê non đi Hà Nội bán .
- Nếu mưa to nội thành hay lụt lội .
- Làm nem nên cho bột nêm.
- Nó nói lẩm bẩm nên tôi bực lắm.
- Gió nồm làm nền lát gạch bẩn lem nhem.
- Nắng lên làm lộc non chững lại.
- Kẹo lạc làm từ hạt lạc chứ không làm bằng thịt nạc.
- Nắm nan này chẻ từ nứa non .
- Bác Lê nuôi lứa lợn lai chóng lớn nên lãi lớn .
- Nàng Lan tính cả nể nên lắm lần phải làm quá sức.
- Làng Chuông có nghề làm nón lá lâu đời.
- ở làng Lê Lôi có ông hàn nồi, có bà Lôi nấu xôi nếp bán .
- Lê Lợi,Lê Lai,Lê Thuận làm lễ ăn thề ở rừng Lũng Nhai- Lam Sơn – Thanh Hoá.
- Nếu ai ngọng N/L nên luôn luôn luyện nói nếu nản lòng là thất bại.
- Nội nhật, nội tệ, nội các, nội bộ, nội tạng, nội thành, nội thị , nội quy,nội gián,quốc nội, nội vụ, nội lực , nội tâm, nội tiếp, nội tiết, nội tộc, đối nội ,nội thất, nội tuyến, nội địa , nội dung, nội hàm, nội trú, khoa nội, thì “nội”có nghĩa là bên trong đừng nói thành lội nghe nẫu ruột lắm .
- Lán Nà Lừa lợp lá,nơi này là di tích lịch sử.
- Nuôi lợn nái khó lãi bằng nuôi cá lồng.
- Con lợn lòi lồng lộn trong lồng sắt.
- Khi phỏng vấn , nó nói lắp bắp trả lời lí nhí nên bị loại luôn còn tôi nói năng lưu loát lại trả lời lanh lợi nên được liền.
- Nó lười lại hay nịnh nọt nên chả được lòng ai.
- Lũ trẻ mắt long lanh nhìn lửa nến lung linh trong đèn lồng.
- Ngày nay quanh làng làm gì còn luỹ tre.
- Các lớp nên có nề nếptốt chất lượng mới nâng lên.
- ở Vĩnh Bảo làng nào cũng trồng thuốc lào.
- Lũ làng nườm nượp lên nương gặt lúa nếp nương.
- “Khuyến nông ,nông thôn ,nông sản ,nông giang, thuỷ nông, nông hội ,nhà nông ,nông nhàn,nông cụ ,nông vụ ,nông dân , nông trường ; lão nông , nông phẩm ,nông lịch, phú nông” đều thuộc chủ đề nông nghiệp đừng nói là lông nghiệp nực cười lắm.
- lục giác, lục bát, lục lăng, lục tỉnh, lục đầu, lục tuần, …thì “lục”trong đó là 6 đừng nói là “nục” thì chán chết.
- Nắng lên làm lớp sương lưng núi loãng ra .
- Nói là làm nên ai cũng nể nó.
- Lúc lên năm nó đã kháu,khi mười lăm , mười sáu nó xinh nhất làng.
- Miệng nó lia láu ,mắt nó lấm lét nên ai cũng ngán.
- Lúc lúa làm nòng nông dân lo lũ lụt.
- Nó nóng lòng chờ điểm vì nơm nớp lo trượt.
- Nong,nia,liềm , néo đập lúa là nông cụ của nông dân.
- Lũ con nít hay nũng nịu đòi nước lọc loại chai nửa lít.
- Thấy lãi bà Lý nuôi liền năm lứa lợn lai loại siêu nạc .
- Ăn no nên nó đi loang loáng.
- Hoa lê trắng đã nở lứa đầu.
- Hoa Lư- Ninh Bình là nơi Đinh Bộ Lĩnh đã chơi trận giả bằng cờ lau.
- Nó lĩnh lương lần này là lần cuối.
- Bà Lan nuôi lợn lứa này lỗ lớn vì lợn lở mồm long móng.
- Từ trong khe núi nước luồn lỏi ra nên mát lạnh.
- Đầu năm nên làm lễ cầu may.
- Cuộn len nâu lăn lông lốc một lúc lâu nên lấm lem.
- Nó nài nỉ rồi níu áo xin lỗi và lạy tôi mới tha.
- Nó lặn liền mấy năm nay vì lo bị đòi nợ.
- Nó nặn liền năm quả na trong mười lăm phút.
- Nó lân la hỏi chuyện cả làng này.
- Nước hoà tan lân, ni tơ, nuôi lúa lớn.
- Bác Lê chọn lọc cá trê lai không để lẫn lộn với nòng nọc.
- Vì nuôi con ốm nặng nên nàng ta nai lưng làm trả nợ lãi.
- Nó người lùn, mắt lé tính hay lừa lọc.
- Từ lúc thiếu niên thằng này lầm lì , hay nói liên thiên, nạt nộ ban nữ.
- Trong lữ đoàn nhiều nam ít nữ.
- Tôi mua năm lạng nhãn lồng hết năm lăm nghìn.
- Ông lão đi viện lão khoa chữa bệnh não.
- Nó đeo mặt nạ nom lạ lắm.
- Thằng này béo nần nẫn trắng nõn nà lại nằm lẫn với đứa còm nhom.
- Nó lùn như cây nấm nên hễ lội bùn là lấm lem luốc.
- Nước lũ lên lênh láng cả nền nhà ở lưng đồi.
- Một nửa lò nung gạch, nửa còn lại nung vôi ở đâu lửa lò cũng đỏ lừ.
- Nó len lỏi lên tận Hà Nội vì lo lắng nội nằm viên chữa bệnh lao.
- Từ lúc là thiếu niên Lượm làm liên lạc.
- Nó làm thì luộm thuộm tính lại lẳng lơ nên làng này ai cũng ghét.
- Xanh lục lá cây, xanh lam nước biển, xanh lơ da trời.
- Tôi lo phải lên năm luống khoai lang cho nội.
- Nó là nấm lùn non nắng lên là nũn nùn nùn.
- Nậm rượu nếp để bên quả bầu nậm non.
- Lòng non lợn nên luộc không nên nấu.
- Nó ôm nắm nòng lúa nếp lai non trong lòng.
- Nó lật lật tìm nắm len nâu trong cái làn nan nâu lúc lâu .
- Lĩnh, nõn, lanh, lụa là vải mềm không nên làm nơ.
- Nó lo lùng năm lạng lươn nấu chuối non.
- Nó lăm lăm nắm nòng súng năm phút.
- Nó mặc cái áo nâu năm năm liền vẫn lành lặn .
- Lá na non na ná lá ổi non .
- Lúc nãy lợn nái liếm liền một lúc hết nửa máng cám .
- Nào … mười lăm nàng ở đây đọc cho rõ n/l đừng đọc lơ lớ như nhau .
- Hôm nay lũ lớn, gió to lay đổ cây lim lớn ,lợn, nai,lừa nổi lều phều nay mai thối nồng nặc .
- Lần nào lĩnh lương nó cũng lén lút làm gì mà để vợ buồn ?.
- Nàng Liên có tật ngọng n/l đã nỗ lực luyện nói nên lần này lãnh đạo hỏi nàng nói lưu loát lắm .
- Lúc nào nó lên lớp là nó lại nắn nót viết rất nuột nà .
- “ Lão khoa , bô lão , kính lão ,lão tướng, lão hoá ,phụ lão , lão thành , lão nông, lão hoá , bà lão, ông lão, lão bộc ,đẹp lão ,cáo lão,…” thì lão có nghĩa là già - cao tuổi ,đừng nói thành não nghe não ruột lắm .
- Lũ cuốn phăng lồng nuôi cá nước lợ nên dân vỡ nợ .
- Gấu nâu béo núng nính nó nặng nề lắm nên bước đi lặc lè ,lặc lè .
- Long Đỗ , Đại La, Thăng Long là Hà Nội ngày nay .
- Lần này nó lĩnh lương nó lại lén lút lên núi làm gì ?
- Lũ con nít nó la hét chán thì chơi nu na nu nống .
- Lắm lần nó lườm lũ con nít lác cả mắt .
- Nắng lên nàng Liên lên rẫy lượm lúa nếp nương
- Nàng mặc áo lơ, nàng mặc áo nâu nàng nào cũng nõn nà .
- Nàng mặc áo len , nàng mặc áo lanh, nàng mặc áo lụa, nàng mặc áo lơ, nàng mặc áo nâu non nàng nào cũng nõn nà.
100.Tôi lo nghĩ nung nấu lâu nay nên viết khá nuột nà .
101.Sau lần này các nàng ở các làng nô nức luyện nói đúng n/l .
102.Thấy tôi làm thế này nhiều nàng lấy làm lạ lắm ! Lạ lẫm gì nếu tâm niệm là làm được .
Tôi hi vọng nội dung này tiếp tục nhận được nhiều sự quan tâm của các bạn bởi tính hấp dẫn và sự chọn lọc trong cách viết ví dụ gần gũi với thực tế cuộc sống quanh ta. Mọi ý kiến trao đổi xin vui lòng chuyển tới địa chỉ : nhungtieuhochongthai@gmail.com
Hẹn gặp lại các bạn trong dạng bài thứ 9 đầy hấp dẫn và trí tuệ !
Hồng Thái, ngày 25 tháng 1 năm 2016.
Trịnh Thị Nhung