Các bạn đồng nghiệp thân mến!
Trong phạm vi bài viết này tôi trân trọng gửi tới các bạn dạng bài thứ 9 để luyện tập nói và viết đúng phụ âm đầu N/L. Bài viết này tôi gửi “Tạp chí Thế giới trong ta” đã được đăng giới thiệu cùng bạn đọc cả nước.
Dạng 9 : Bài tập viết đoạn văn hoặc truyện ngắn có dùng nhiều từ chứa phụ âm đầu n.l . Loại này khó nhất đòi hỏi người viết phải hiểu rõ nghĩa từ và sử dụng trong tình huống sao cho hợp tình hợp lí đồng thời dẫn đến tình huống khác có từ cần phân biệt .
Loại bài này khó với HS các em cần luyện đọc đúng được là tốt .
Chuyện nàng Lan
Quê nội tôi là làng Lâm . Cả làng Lâm ai cũng biết nàng Lan . Khi lên năm Lan đã kháu , lúc mười lăm mười sáu nàng càng xinh, nàng nết na lắm. Lan là bạn học năm năm tiểu học với tôi. Lớn lên nàng lấy chồng ở ngoại thành Hà Nội. Lấy nhau năm năm nàng có con ,năm ngoái chồng nàng bị bệnh não rồi bại liệt . Chồng ốm nặng nên nhà nợ nần nhiều Lan phải nai lưng làm trả nợ lãi . Lam lũ lao động quanh năm nàng lo làm cả việc nặng nên chân tay nàng chắc nịch như lim . Là nữ nhưng nàng năng nổ hơn nam giới . Nàng “ Lọ Lem” ấy chẳng khúm núm chẳng nịnh nọt ai bao giờ .
Nhiều lần vào nội thành bán nem nàng thấy lê, na , lựu bày la liệt nhưng họ bán lẻ vẫn đắt . Nàng lăn tăn lo tính không biết nếu mình mang lê, na, lựu vào bán lẻ liệu có lãi hơn bán nem không ? Không nấn ná nữa lần này nàng Lan lăm lăm dắt xe lai năm làn lê, năm làn na, nửa làn lựu vào nội thành bán lẻ . Con nàng trắng nõn nà nó níu áo nằng nặc đòi theo . Nàng la lớn : “ Khổ lắm ! Đừng lằng nhằng”.Nom trời nắng nóng như lò lửa nung nền đường nóng giãy làm nàng nơm nớp lo xe nổ lốp lại quay về thì dân làng cười nàng lắm . Lúc đi nửa đường nàng dừng lại loay hoay xì bớt khí cho xe non hơi .Nàng lóng ngóng lục nắm cơm nếp nằm lọt trong lòng làn , lôi chai nước lọc bật nắp ra .Ặn uống no nê nên nàng lên xe đi loang loáng. Giữa lòng phố phường nườm nượp xe cộ : xe lam, xích lô, xe công ten nơ … nàng mặc áo xanh lơ,đội nón lá len lỏi lên hè phố bán lê bán na và bán lựu mà không lo lạc lối . Khổ nỗi lúc bán lê, bán na, bán lựu nàng hay nói lắp lại thêm tật nói ngọng n/l nên lắm lần nàng nói lẫn lộn na-la; lê- nê; lựư- nựu đành phải nói đi nói lại cho đúng , thế nên khách hay lườm nàng . Có khách khó tính chê na nũng, lê non , lựu lai sao mà nhạt thế ! Nàng không nao núng chỉ líu lưỡi giải thích , cũng có người cười nàng như nắc nẻ lúc đó nàng nở nụ cười để lộ chiếc răng nanh nom thật duyên . Nàng luôn đinh ninh trong lòng “ Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Lần này nàng Lan biết lỗi nên đã nhẫn nại , im lặng lắng nghe , lịch sự trả lời ,bình tĩnh trả lại từng đồng lẻ và không nói năng lung tung để làm vừa lòng người Hà Nội . Nên dù nắng nôi là thế mà đến lúc lên đèn nàng cũng bán hết năm làn lê, năm làn na và nửa làn lựu . Nàng lẩm bẩm tính rồi kết luận : bán lẻ lê, na, lựu thế này lãi hơn bán nem . Nàng mừng lắm . Nàng mua năm lạng nhãn lồng nửa lạng nấm linh chi, cái mặt nạ và nắm đất nặn cho con rồi lên xe đạp như lao về phía cửa Nam vì nóng lòng gặp con . Nàng nhớ cái dáng lon ton của nó,giờ này chắc nó leo lên giường ngồi thu lu chờ mẹ lâu rồi.
Đã lâu không có dịp ngồi tâm sự với Lan , gặp nhau lần này tôi lân la hỏi nàng chuyện làng Lâm . Nàng liến thoắng kể : Nào là làng Lâm là làng văn hoá, lúc nông nhàn người làng Lâm nô nức làm nghề tráng bánh đa nem . nông dân còn học cách nuôi cá lồng lãi ra phết . Nào là lũ con nít ở làng giờ ít chơi trò nu na nu nống,lũ thanh niên trong làng giờ năng động lắm và chúng đang náo nức tập liên khúc chèo chào mừng đại lễ 1000 năm Thăng Long –Hà Nôi . Nào là các cụ phụ lão năng luyện tập thể dục lắm . Nào là phụ nữ làng Lâm nuôi lợn siêu nạc lãi lắm họ dự hội thi “ Nhà nông đua tài” đạt liền năm giải .Tôi ngắt lời nàng : “ Thế Lan còn ngọng n/l nữa không ?” Nàng lắc đầu và cười lúm đồng tiền lộ rõ nom nét quá . Mắt nàng long lanh ,tay lắc lắc cái làn nan nâu và bất ngờ nàng nói liền một mạch như lo ai cướp lời:
- Lặn lội nơi lạ lo làm trả nợ vì là nòng cột gia đình mình còn chả ngại thì nói ngọng n/l ngại gì mà không sửa được . Nói Nụ đừng cười nhé , nếu nói lẫn n/l nên luyện nói luôn luôn nản lòng là thất bại . Lan không ngọng n/l nữa đâu Nụ lấy làm lạ chưa ?
Tôi im lặng… không ngờ Lan non nớt ngày nào học cùng lớp đầu thì chốc lở , hay nũng nịu nội chỉ biết chơi trò nu na nu nống , nói ngọng líu ngọng lô và bị bạn nam lấn át nạt nộ mà giờ nói năng lưu loát thế!
Con số ấn tượng
Trong câu chuyện có 235 chữ được ghi bằng phụ âm đầu l và 227 chữ được ghi bằng phụ âm đầu n
Trong câu chuyện có 47 cặp từ chứa tiếng cần so sánh phụ âm đầu n/l
TT
|
Tiếng
có phụ âm đầu n
|
Tiếng
có phụ âm đầu l
|
Tiếng
có phụ âm đầu n
|
Tiếng
có phụ âm đầu l
|
Tiếng
có phụ âm đầu n
|
Tiếng
có phụ âm đầu l
|
1
|
nội
|
lội
|
nam
|
lam
|
níu
|
líu
|
2
|
nà
|
là
|
nao
|
lao
|
nóng
|
lóng
|
3
|
nàng
|
làng
|
no
|
lo
|
nơ
|
lơ
|
4
|
nan
|
lan
|
nịch
|
lịch
|
nắp
|
lắp
|
5
|
nên
|
lên
|
núm
|
lúm
|
nôi
|
lôi
|
6
|
năm
|
lăm
|
nọt
|
lọt
|
nanh
|
lanh
|
7
|
na
|
la
|
nê
|
lê
|
nằng
|
lằng
|
8
|
nắm
|
lắm
|
nẻ
|
lẻ
|
nớp
|
lớp
|
9
|
não
|
lão
|
ná
|
lá
|
nắng
|
lắng
|
10
|
nặng
|
lặng
|
nửa
|
lửa
|
nòng
|
lòng
|
11
|
nần
|
lần
|
nung
|
lung
|
nở
|
lở
|
12
|
nai
|
lai
|
non
|
lon
|
nộ
|
lộ
|
13
|
nặn
|
lặn
|
nạc
|
lạc
|
nạ
|
lạ
|
14
|
niên
|
liên
|
nu
|
lu
|
nâu
|
lâu
|
15
|
nỗi
|
lỗi
|
nườm
|
lườm
|
nại
|
lại
|
16
|
nấn
|
lấn
|
nắc
|
lắc
|
|
|
Các ý kiến tham gia, góp ý xin gửi về địa chỉ: nhungtieuhochongthai@gmail.com SĐT 099. 616.1965.
Kính chúc các bạn Năm mới an khang thịnh vượng !
Hồng Thái, ngày 28 tháng 1 năm 2016
Trịnh Thị Nhung